معرفی رشته زیست شناسی دریا یا Marine Biology

مقدمه 

در این نوشتار قصد معرفی رشته سرشار از جذابیت، تنوع و زیبایی یعنی رشته زیست شناسی دریا (Marine Biology) را داریم. کمتر از دو دهه است که رشته زیست شناسی دریا در دانشگاه های ایران تدریس می شود. زیست شناسی دریا در واقع یک زمینه علمی میان رشته ای اشت. سرو کار داشتن با محیط های آبی مختلف در دریاها و اقیانوس ها باعث شده است تا به خاطر ویژگی های فیزیکی و شیمیایی این محیط ها، دانش زیست شناسی با کمک علوم دیگر نسبت به مطالعه ویژگی های زیست شناسی این محیط ها، خصوصیات جانداران دریایی، روابط آنها با همدیگر و روابط آنها با عوامل محیطی بپردازد.

 با بیانی ساده تر زیست شناسی دریا در دنیای علم ایجاد شد تا به مطالعه دنیای زنده در دریاها و اقیانوس ها بپردازد.

 

 

زیست شناسی دریایی عبارت است از مطالعه، مشاهده و محافظت از گیاهان، جزیره‌های مرجانی، جلبکها و موجودات دریایی و ده‌ها فعالیت علمی متنوع دیگر. این حرفه، بسیار چالش ‌برانگیز و پرارزش است. در این مقاله در مورد چگونگی پیگیری این رشته به عنوان یک شغل، بیشتر یاد می‌گیرید.

 

 

ایده‌ی کاوش در اعماق دریا، کار کردن زیر آب و احاطه شدن با گیاهان و حیوانات آب زی چگونه به نظر می‌رسد؟ آیا شغل جذابی به نظر نمی‌آید؟ اولین نکته‌ی مهم این است که به این زمینه علاقه‌ی واقعی داشته باشید، اگر این ‌طور است، پس یک زیست ‌شناس دریایی شوید. اصلاً نیازی به رؤیا پردازی نیست. در ادامه راهنمایی‌های با ارزشی برای موفقیت در راه پر چالش ارائه می شود.

 

 

 

شرایط لازم

 

 

زیست ‌شناس دریایی شدن اساساً شامل کار کردن و مشاهده گونه‌های دریایی و هم چنین کار در یک آزمایشگاه تحقیقاتی است. این دو از هم جدا نبوده و لازم و ملزوم یکدیگر هستند. پس فرصت را از دست ندهید.

 

 

در حین سپری کردن دروسی چون بیوشیمی و زیست سلولی و مولکولی بیشترین دقت را به کار ببندید. تسلط بر این دروس فقط مختص دانشجویان رشته هایی مثل بیوشیمی و ژنتیک نیست، بلکه این دروس پایه تمامی علوم زیستی و پزشکی هستند، از جمله زیست شناسی دریا!

 

 

باید با کسب مهارت های عملی از روش نمونه برداری در سواحل گرفته تا غواصی، به صورت جدی شروع به آماده سازی خود کنید. فراگیری این مهارت ها شما را برای موفقیت در این عرصه آماده خواهد کرد، مشروط بر این که شما نیز به خوبی در این زمینه‌ها فعالیت کنید. اگر برای غواصی محدودیت دارید، اشکالی ندارد؛ الزامی وجود ندارد که حتما غواصی یاد بگیرید؛ مهم این است که تا حد امکان مهارت کار عملی تحقیق و پزوهش را در این رشته فرا بگیرید. تکنیک های نمونه برداری، نگاه داری از نمونه ها و کار با انواع نمونه ها همه و همه مسائلی هستند که در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری ممکن است به طور جدی با آن سروکار داشته باشید.

 

 

یک نکته مهم را فراموش نکنید؛ به خاطر نمونه ای که از طبیعت برای تحقیق می‌گیرید به همان اندازه برای حفاظت از طبیعت، به آن بدهکار هستید. نمونه برداری های خود را با حداقل آسیب ممکن به زیستگاه ها و با حداقل تعداد نمونه ها انجام دهید. لازمه پیاده سازی مطلوب این رویکرد؛ داشتن مهارت های لازم در نمونه برداری است! پس یاد بگیرید به بهترین شکل ممکن نمونه برداری کنید!

 

 

اگر به کارهای تحقیقاتی داخل آزمایشگاه علاقه مند هستید؛ زیست شناسی دریا از این نظر هم فرصت های بسیاری برای تحقیق و پژوهش دارد. پس تکنیک های آزمایشگاهی از قبیل انواع PCR، تکنیک های مربوط به فیلوژنی و دهها تکنیک آزمایشگاهی دیگر را بر حسب علاقه خود فرا بگیرید.

 

 

یک نکته مهم! یادگیری نرم افزارهای علمی را در کنار برنامه تحصیلی خود دنبال کنید. امروزه تفاوتی ندارد چه رشته ای بخوانید. هر رشته ای نرم افزار های علمی و آماری خاصی دارد. پس درس آمار زیستی را به عنوان یکی از مهمترین دروس و با لذت کامل از آموختنی های جذاب آن بگذرانید. سعی کنید حداقل به یک نرم افزار آماری آشنایی پیدا کنید.

 

 

در یک مطلب اینترنتی به تازگی در مورد یک چشم بسیار بزرگ و اسرار آمیز صحبت به میان آمده بود که توسط یک زباله جمع‌ کن نزدیک سواحل آمریکای شمالی در فلوریدا پیدا شده بود. کار شناسان دریایی معتقد بودند این چشم متعلق به یک موجود دریایی بوده است که چشمش با یک قلاب ماهیگیری شکافته شده است. حیرت ‌انگیز است، این طور نیست؟ مطمئناً خواندن کتاب و تماشای مستندها، دید عمیقی در مورد این کار جالب به شما خواهد داد.

 

 

اگر آمادگی آن را داشته باشید که به صورت داوطلبانه در یک فروشگاه محلی آکواریوم، در ساحل و یا در یک آزمایشگاه کار کنید، می‌توانید دانش و تجربه‌ی بیشتری به دست آورید. فعالیت‌های کاری آخر هفته و تابستانی، به شما در ساختن یک رزومه‌ی کاری قوی کمک خواهد کرد و شانس شما را هنگامی که بعد از فارغ ‌التحصیلی به دنبال شغل هستید، افزایش خواهد داد.

 

 

یک توصیه تجربی از طرف یک دوست! دنبال موقعیت های کارآموزی بگردید؛ حتی به مدت کوتاه و حتی کارآموزی رایگان! اگر علاقه به فعالیت آزمایشگاهی دارید حتی یک آزمایشگاه تشخیص پزشکی هم می تواند شروع خوبی باشد. حتی اگر حقوقی به شما تعلق نگیرید. بله فرصت خوبی است چون اگر استعداد لازم را داشته باشید می توانید کار با انواع دستگاه ها و انواع تکنیک ها را تجربه کنید. حسن کارآموزی در این است که می توانید زمانبندی را تا حد زیادی بر اساس برنامه تحصیلی خود تنظیم کنید. زمان را از دست ندهید. اولین و دومین تابستان دوره تحصیل دانشگاهی فرصتی خوب برای کارآموزی است! از نزدیکترین آزمایشگاه های تشخیص پزشکی به محل اقامت تان شروع کنید.

 

 

فراموش نکنید که کمی قانع بودن در شروع این مسیر طولانی هم می تواند مفید باشد!

 

 

اگر در دوران دانشجویی، تجربه کار در آزمایشگاه و کار عملی و میدانی را به دست آورید، به نفع شما خواهد بود. تا زمانی که معدل محاسبه می‌شود، سعی در حفظ معدل بالای خود داشته باشید و پس از آن شروع به جستجوی دانشگاه‌های متخصص در زمینه‌ی زیست ‌شناسی دریایی برای ادامه تحصیل نمایید.

 

 

از یک مشاور راهنمای خوب بخواهید تا شما را در تهیه لیستی از دانشگاه‌های معتبر در زمینه برنامه‌های زیست ‌شناسی دریایی کمک کند. انجمن های علمی دانشجویی معمولا یکی از بهترین جاها برای پیدا کردن افراد علاقه مند در رشته های مختلف هستند.

 

 

فارغ التحصیل شدن از بهترین دانشگاه‌ها می‌تواند درهایی را به دنیای وسیع فرصت‌های شغلی درخشان باز کند. در خود ایالات متحده آمریکا، بیش از 65 دانشگاه وجود دارد که دوره‌های زیست شناسی دریایی را ارائه می‌کنند.

 

 

حد اقل چهار سال طول خواهد کشید تا مدرک کار شناسی را بگیرید. دو تا سه سال نیز خواهد طول خواهد کشید که مدرک کارشناسی ارشد را به دست آورید. مشکل واقعی زمانی شروع می‌شود که برای امتحانات ورودی و جلسات مصاحبه می‌روید.

 

 

آنجا است که سوابق علمی، و مهارت ها و تجارب افراد ملاک سنجش قرار می گیرد.

 

 

بعضی از زیست‌ شناسان دریایی علاقه‌مند نیز برای برنامه‌های مقطع کارشناسیِ مرتبط با زمینه‌ی کاری خودشان؛ مانند علوم دریایی، زیست شناسی دریایی، علوم محیط زیست و علوم شیلات ثبت نام می‌کنند.

 

 

برای ادامه تحصیل بعد از مقطع کارشناسی هنوز انتخاب های زیادی وجود دارد. حتی می توانید به رشته های غیر مرتبط با دریا سوق پیدا کنید. اگر به دنبال موفقیت در زیست شناسی دریا هستید راهی پرچالش دارید که باید با تلاش و سخت کوشی آن را دنبال کنید. خواندن این توصیه ها شاید جرقه ای باشد برای موفقیت یک زیست شناس دریایی!

 

 

وظایف شما

 

 

شما به عنوان یک زیست شناس دریایی کارهایی انجام می‌دهید که نه تنها نسل کنونی از آن بهره‌ می‌برند بلکه برای نسل‌های آینده نیز مفید است. شما دانش دست اولی در مورد معضلات زیست ‌محیطی دریا دارید، هم چنین این فرصت را دارید که به طبیعتِ مادر نزدیک شوید. این عوامل، گستره‌ی فکری شما را افزایش می‌دهند.

 

 

محققان بیولوژی دریایی، زیست بوم دریایی را که شامل دریاها و اقیانوس‌ها و برخی مناطق شور مانند دهانه‌ی ورودی رود خانه‌ها است را مطالعه می‌کنند. آن‌ها هم چنین اسفنج‌ها را جمع ‌آوری کرده و در جستجوی داروهای فعال زیستی هستند. کار زیست ‌شناس دریایی شامل شمارش و دسته ‌بندی گونه‌های دریایی است. او تأثیر زیست ‌محیطی فرایندهای صنعتی را بررسی کرده، مشاهده می‌کند، نظریه‌پردازی می‌نماید و هم چنین حالت تعادل ماهی‌ها را زمانی که ماهی گیری کاهش یافته است، پیش بینی می‌کند.

 

 

کار بیولوژیست دریایی هم چنین، شامل تحقیق در مورد چگونگی بهره‌مند شدن انسان از گونه‌های دریایی، کشف روش‌های مختلف به دست آوردن سوخت زیستی از جلبک، مطالعه در مورد توانایی آن‌ها برای تغییر جنسیت و چگونگی آسیب رساندن مسئله نشت نفت به موجودات دریایی، است.

 

 

یک زیست شناس دریایی باید هم چنین در مورد تأثیر دریاها و اقیانوس‌ها روی زمین مطالعه کند. کار زیست شناس دریایی سخت و خشن است. او باید آمادگی آن را داشته باشد که مدت زمان زیادی را دور از خانه سپری کند. آمادگی بدنی نیز هم چون پشت کار و دقت در انجام کار، ضرورری است.

 

 

توصیه می کنم یک بار دیگر این مطلب را از ابتدا تا انتها بخوانید؛ بدون تعصب باید گفت زیست شناس دریایی شدن سخت تر از یک زیست شناس معمولی شدن است! پس اگر تصمیم گرفتید قدم در این راه بگذارید قدم هایتان را محکم بردارید!

 

 

اگر به محافظت، مطالعه و ثبت اطلاعات ارزشمند در مورد موجودات دریایی علاقه‌مند هستید، پس این شغل می‌تواند برای شما مناسب باشد. مشروط بر این که به دانش و اطلاعات و مهارت های ضروری برای یک زیست شناس دریایی شدن، مسلح شوید، با پشتکار و سخت کوشی تلاش کنید.

 

 

 

در این جا آرزوی بهترین‌ها را در این مسیر برایتان داریم.

 

این مطلب توسط تیم تولید محتوای سایت http://marinebiology.blog.ir منتشر شده است. هرگونه استفاده از مطالب سایت  http://marinebiology.blog.ir بدون کسب اجازه و اطلاع مدیریت سایت مجاز نیست.