دنیای دریا در قاب تصویر: شقایق دریایی

منبع: لینک

کاربرد روش RFLP یا Restriction Fragment Length Polymorphism در مطالعات آزمایشگاهی مولکولی زیست فناوری دریا

ماده ژنتیک موجودات‌ زنده به‌ طور طبیعی‌ دارای‌ تفاوت‌هائی‌ از نظر توالی اسدهای نوکلئیک (بازها) می‌باشد. این‌ تغییرات‌ که باعث تنوع در افراد یک‌ جمعیت‌ می‌شود چندشکلی‌ ژنتیکی (یا پلی‌مورفیسم) ‌نام‌ دارد. اگر این‌ پلی مورفیسم در ردیف‌ بازهای DNA در جایگاه‌ شناسائی‌ آنزیم‌های‌ محدودکننده‌ ایجاد شده‌ باشند به‌ راحتی‌ قابل‌ ردیابی‌ است. تکنیک آنالیز RFLP از آنزیم های محدود کننده باکتریایی استفاده می‌کند که می‌تواند به DNA در نواحی تشخیصی بسیار اختصاصی که حدود 6-4 باز دارند متصل شده و مولکول DNA را قطعه قطعه کند، در واقع هر جای یک قطعه DNA که دارای توالی اختصاصی مورد اشاره باشد توسط این آنزیم بریده میشود. آنزیم‌های محدود کننده بسیاری وجود دارند که هرکدام دارای ناحیه تشخیصی ویژه هستند.

دغدغه‌های دریایی: مادر طبیعت

به هر گوشه و کناری از زیست کره که بنگریم اثرات ناشی از فعالیت های بشری را بر آن می توان دید. افزایش سطح گازهای گلخانه‌ای، تغییر اقلیم و گرمایش جهانی و آلودگی ها در مقیاس های جهانی دستاورد تمدن‌های چند هزار ساله بشر هستند که سیمای زنده کره زمین یا بیوسفر را که قدمتی چند میلیارد ساله دارد، دستخوش تغییر کرده است، آن هم طی چند هزار سال! بدتر آنکه چند صد سال اخیر بسیار فاجعه بارتر بوده است.

شناسایی نوع جدیدی از محیط های طبیعی مصبی در رودخانه مُند- خلیج فارس

 در چارچوب یک طرح پژوهشی با عنوان پایش خط ساحلی خلیج فارس- منطقه ­ی ویژه­ ی اقتصادی پارس شمالی نوع جدیدی از محیط­های طبیعی مصبی شناسایی و معرفی شد و پس از آن در قالب مقاله ای در مجله علمی «Estuarine Coastal and Shelf Science» به چاپ رسید.

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی، مطالعات انجام شده به توصیف فیزیکی این پدیده نادر مصبی تحت عنوان «مصب لنزی آب شیرین ‏Freshwater Lens Estuary‏» پرداخته است؛ ضمن این که این پدیده نادر برای اولین بار در مصب ‏رود مُند در ساحل شمالی خلیج فارس- استان بوشهر مشاهده و گزارش شد. ‏طبق تعریف،  مصب بخش آخر یک رودخانه منتهی به دریا است که در آن آب شیرین رودخانه با آب شور دریا آمیخته می ­شود و در طول رودخانه تا جایی که اثرات جزر و مد دریا دیده می­ شود، امتداد می ­یابد.

تهدید نسل ماهیان سفید دریای خزر در فصل تخم ریزی در رودخانه ها

هر سال از اوایل اسفندماه تا اواخر فروردین، ماهیان سفید ماده برای تخمریزی  وارد رودخانه ها می شوند و پس ز تخم ریزی در لابه لای سنگ های رودخانه مجددا به دریا بازمی گردد و بچه ماهی ها نیز پس از بیرون آمدن از تخم ها مسیر رودخانه را در پیش گرفته و وارد دریا می شوند.

در چند سال اخیر درست در همین بازه زمانی گروهی از صیادان غیرمجاز با نصب تور در دهانه رودخانه ها ماهیان سفید ماده را که قصد وارد شدن به رودخانه را دارند صید می کنند. تورها در ردیف های متعدد و با ابعاد مختلف تعبیه می شوند. تعداد و شیوه نصب این تورها در زیر آب به نحوی است که هیچ ماهی سفیدی قادر به عبور از بین دامها و ورود به رودخانه نخواهد بود.

با این اقدام صیادان  تولید مثل طبیعی ماهی سفید در دریای خزر دچار اختلال شده و  یکی از دلایل کاهش تعداد ماهی سفید طی سال های اخیر در این دریا است.

 

مطلب کامل در: http://www.iew.ir/1397/01/19/58964

اخبار و تاره ها زیست شناسی دریایی: انتشار فهرست مرجع گونه های شناخته شده پلانکتون

پلانکتون ها ممکن است با چشم غیر مسلح دیده نشوند، اما منبع غذا، سوخت و اکسیژن مورد نیاز ما هستند. مرکز ملی تحقیقات علمی فرانسه اخیرا یک مجموعه مرجع از فهرست هزاران گونه پلانکتون موجود در دریاها را منتشر کرده است.

این مجموعه مرجع، حاوی دویست و پنجاه هزار گونه پلانکتون است. دانشمندان معتقدند تنوع پلانکتونها ممکن است تا یک میلیون گونه هم برسد برخی از آنها دارای سلول عصبی و برخی دارای قلب هستند

اخبار و تازه ها: محققان اروپایی روشهای جدید آبزی پروری را می آزمایند

برای اینکه پرورش انواع مختلف آبزیان جانور و گیاهی در آبهای اروپا به یک فعالیت اقتصادی سبز و سودآور تبدیل شود چه باید کرد؟ محققان اروپایی قصد دارند با به کاربستن روشهای جدید آبزی پروری بازار غذاهای دریایی را رشد دهند.

زیست شناسان دریایی طرحی تحقیاتی در اروپا می خواهند پرورش انواع مختلف آبزیان جانوری و گیاهی در اروپا را خلاقانه تر، سودآورتر، کارآمدتر، و تداوم پذیر کنند. آنها مشغول آزمایش در آبهای غرب اسکاتلند هستند که زیستگاه ماهی سالمون است. در این محل سالانه حدود یک هزار تن ماهی پرورش داده می شود.

معرفی رشته زیست شناسی دریا یا Marine Biology

مقدمه 

در این نوشتار قصد معرفی رشته سرشار از جذابیت، تنوع و زیبایی یعنی رشته زیست شناسی دریا (Marine Biology) را داریم. کمتر از دو دهه است که رشته زیست شناسی دریا در دانشگاه های ایران تدریس می شود. زیست شناسی دریا در واقع یک زمینه علمی میان رشته ای اشت. سرو کار داشتن با محیط های آبی مختلف در دریاها و اقیانوس ها باعث شده است تا به خاطر ویژگی های فیزیکی و شیمیایی این محیط ها، دانش زیست شناسی با کمک علوم دیگر نسبت به مطالعه ویژگی های زیست شناسی این محیط ها، خصوصیات جانداران دریایی، روابط آنها با همدیگر و روابط آنها با عوامل محیطی بپردازد.

 با بیانی ساده تر زیست شناسی دریا در دنیای علم ایجاد شد تا به مطالعه دنیای زنده در دریاها و اقیانوس ها بپردازد.

سرآغاز سخن

سال‌ها است که از تاسیس رشته زیست‌شناسی دریا در دانشگاه‌های کشور می‌گذرد، در این سال‌ها افزایش چشمگیری در تعداد دانشگاه‌های پذیرنده دانشجو در این رشته به وجود آمده است. دانشگاه‌های دولتی و غیردولتی هر ساله دانشجویان زیادی در گرایش‌های مختلف رشته زیست‌شناسی دریا و البته در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری پذیرش می‌کنند. رشته زیست‌شناسی دریا در میان تمامی رشته‌ها و گرایش‌های دیگر حوزه علوم زیستی ویژگی‌های متمایزی دارد که ما را بر آن داشت تا با راه‌اندازی این سایت به‌طور اختصاصی اقدام به انتشار محتوای علمی و ارائه خدمات مختلف آموزشی، پژوهشی و مشاوره‌ای نماییم، تا بدین‌ترتیب مرجعی اختصاصی برای دانشجویان، دانش‌آموختگان و اعضای هیات علمی زیست‌شناسی دریا در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری و در گرایش‌های مختلف از جمله بیولوژی جانوران دریا، بوم‌شناسی دریا، آلودگی دریا، زیست‌فناوری دریا و غیره ایجاد گردد که پاسخگوی تمام نیازمندی‌های علمی آنها باشد.

چالش اشتغال برای دانشجویان و دانش آموختگان زیست شناسی دریا

زیست‌شناسی از رشته‌های علمی برتر در سطح جهان است و به‌طور طبیعی مشاغل مرتبط با علوم زیستی جایگاه ویژه‌ای در بسیاری از کشورهای جهان دارند. این ادعا به‌سادگی و با اندکی جستجو در دنیای اینترنت قابل درک است. با این وجود، متاسفانه در کشور ایران، به‌طور کلی بازار کار رشته‌ها و گرایش‌های علوم پایه و به‌طور خاص علوم زیستی به جایگاه شایسته‌ای دست نیافته است. شاید کمتر کسی را بتوان یافت که اگر از وی پرسیده شود که چه شغلی دارد؛ در پاسخ بگوید من زیست‌شناس هستم. یا به‌عنوان مثال بگوید من اکولوژیست هستم. در واقع دانش‌آموختگان گرایش‌های مختلف رشته زیست‌شناسی معمولا تحت عنوان‌های دیگری در مشاغل مرتبط و غیرمرتبط با رشته خود به اشتغال می‌پردازند. ماهیت رشته زیست‌شناسی که بیشتر جنبه نظری دارد نیز بر مساله اشتغال دانش‌آموختگان این رشته اثرگذار بوده است.