آشنایی با پستانداران دریایی

 

نویسنده: ک.ثامری، دانشجوی بیولوژی دریا

در بیولوژی دریا گروه‌های مختلف جانداران دریایی مورد مطالعه و پژوهش قرار می‌گیرند. یکی از مهمترین و معروف‌ترین گروه از جانوران دریایی پستانداران دریایی هستند.

پستانداران دریایی شامل گروه‌های زیر هستند:

Wales

Dolphins

Porpoise

از لحاظ تکاملی گونه‌های اجدادی وال‌ها، دلفین‌ها، porpoise ها از پستانداران خشکی‌زی از جمله گونه puki cetuetusattocki بوده‌اند. این گونه متعلق به اوایل دوره ائوسن حدود ۵۰ میلیون سال پیش است که فسیل آن در پاکستان کشف شده است. گونه‌های اجدادیشان فسیلی بوده‌اند یکی از گونه‌هایی که اجداد پستانداران در آن هست همین گونه ( puki cetue tusat tocki ) است. در اجداد وال‌ها یعنی در واقع اجداد وال‌ها از چهارپایان خشکی‌زی یا تتراپودا بوده‌اند که به مرور زمان و در طی پدیده‌های تکاملی کم کم پاهای حرکتی تبدیل به اندام‌های شنا از جمله باله‌های شنا شده اند. Amlulocet از اجداد وال‌های امروزی هستند. انواع مختلف وال‌ها، دلفین‌ها و porpoise ها متعلق به uscetusnatans هستند. از ویژگی‌های کلی پستانداران دریایی تکامل همگرا است یعنی بطور کلی شکل بدن و شکل جمجمه دوکی شکل است، پراکنش موی کم روی سطح بدن دارند، روی جمجمه حفره تنفسی دارند و یکی از مهمترین ویژگی‌های این جانوران دارا بودن صفت Echolocation است؛ یعنی صداهایی را به محیط اطراف خود می‌فرستند، صدا به موانعی برخورد می‌کند و بازتاب صوت به‌سوی آنها برمی گردد و با این کار نوع شیء، زنده‌بودن، و فاصله خود را با مانع یا هدف درک می‌کنند.

 

این مطلب توسط تیم تولید محتوای سایت زیست شناسی دریا http://marinebiology.blog.ir تهیه شده است. نشر آن در هر وب سایت، بلاگ یا شبکه های اجتماعی بدون مجوز مدیر سایت http://marinebiology.blog.ir مجاز نیست.

بیماری سندرم خلیج فارس

نویسنده: ک.ثامری، دانشجوی بیولوژی دریا

سندرم جنگ خلیج فارس (Persian Gulf Syndrome) که بیماری خلیج فارس هم خوانده می‌شود، یک اختلال مزمن چند علامتی است که کهنه سربازان بازگشته از جنگ و کارگران غیرنظامی در جنگ خلیج فارس را تحت تاثیر قرار داده است.

این سربازان همگی به امید اینکه بتوانند در آینده از خاطرات جنگ برای نوه هایشان صحبتی داشته باشند به خاور میانه آمده بودند؛ اما سندرم یا بهتر بگویم «جادوی سیاه» این امید را از آن ها گرفت.

اخلاق در پژوهش های علوم زیستی- قسمت اول: کلیات

 نویسنده: ک. ثامری، دانشجوی بیولوژی دریا

 

 اخلاق در پژوهش، همانند اخلاق در پزشکی دارای اصول و قواعدی است، که بایستی هر پژوهشگر  یا محققی آن را رعایت کند. به طور مثال اخلاق در پزشکی  بیانگر نحوه  برخورد با بیمار و هر گونه رفتاری است که مربوط به بیماران است. در یک پژوهش علمی نیز که با بیماران سروکار دارد، محقق بایستی الزامات مربوط به اخلاق در پژوهش را فراهم کند و کلیه اقداماتی که برای تامین این الزامات انجام داده است را در گزارش یا مقاله حاصل از کار خود به طور شفاف بیان نماید.

معرفی رشته ها و گرایش های علوم زیستی دریایی، علوم محیطی دریایی و آبزیان در کنکور کارشناسی ارشد 1398

در آزمون کارشناسی ارشد سال 1398 گرایش ها و رشته های دریایی متنوعی در فهرست کدرشته ها دیده می شوند. در ادامه نگاهی داریم به این رشته و گرایش ه:

تهیه منابع موجود می‌توانید به این لینک مراجعه کنید.

گرایش های رشته زیست شناسی دریا

در آزمون کارشناسی ارشد که به تازگی ثبت نام آن آغاز شده است برای مجموعه زیست شناسی دریا با کدرشته 1216 چهار گرایش زیر برای کنکور توسط سازمان سنجش معرفی شده است.

• جانوران دریا
• آلودگی دریا
• بوم شناسی دریا
• گیاهان دریا

نکات آموزشی زیست شناسی دریا و شیلات: ساختار اتولیت های گوش ماهیان استخوانی

نکات آموزشی زیست شناسی دریا و شیلات

 

در گوش داخلی ماهیان استخوانی، ساختاری به نام لابیرنت غشایی متشکل از دو بخش قرار گرفته است. بخش فوقانی دارای سه مجرای نیم ‌دایره‌ای و یک اتاقک و بخش پایینی دارای دو اتاقک است. این سه اتاقک با اسامی اوتریکول (Utriculus)، ساکول (Sacculus) و لاگنا (Lagena) نامیده می‌شوند. درون هر یک از این حفره‌ها در هر طرف سر ماهی یک اتولیت وجود دارد.

 

بر همین اساس ماهیان استخوانی عالی دارای سه نوع اتولیت زوج می‌باشند که به ترتیب بر اساس حفره ای که در آن جای گرفته اند  لاپیلوس(Lappilus)، ساجیتا (Sagittae) و آستریکوس(Astericus) نامیده می شود.

منبع

Long, K., Stern, N., Williams, I. S., Kinsley, L., Wood, R., Sporcic, K., Smith, T., Fallon, S., Kokkonen, H., Moffat, I. and Grün, R. 2014. Fish otolith geochemistry, environmental conditions and human occupation at Lake Mungo, Australia. Quaternary Science Reviews, 88, 82-95.

این مطلب توسط تیم تهیه محتوای سایت http://marinebiology.blog.ir  تهیه و منتشر شده است. هرگونه استفاده از مطالب سایت  http://marinebiology.blog.ir بدون کسب اجازه و اطلاع مدیریت سایت مجاز نیست.

به بهانه روز ملی خلیج فارس: دانستنی های ویژه از خلیج فارس

برای پاسداری از میراث معنوی و فرهنگی خلیج‌فارس، 10 اردیبهشت هر سال به عنوان روز ملی خلیج‌فارس در تقویم رسمی کشور ما ایران رسمیت یافته است. در این راستا شورای عالی انقلاب فرهنگی در تیر ماه سال ۱۳۸۴ روز ۱۰ اردیبهشت ماه که مصادف با اخراج پرتقالی‌ها از تنگه هرمز است را روز ملی خلیج‌فارس نام نهاد. به همین دلیل برخی از ویژگی های زیستی خلیج فارس در این مطلب بحث خواهد شد و سعی بر این است تا به مرور زمان این مطلب را تکمیل نماییم.

کیسه شنا ماهیان؛ خصوصیات و عملکرد فیزیولوژیک در تنظیم شنای ماهیان

کیسه شنا (Swim Bladder) یک اندام هیدرواستاتیک جهت تنظیم چگالی بدن و حفظ شناوری خنثی ماهی است؛ شناوری خنثی به معنی باقی ماندن در یک عمق مشخص بدون مصرف انرژی است. وظایف کیسه شنا علاوه بر ایجاد تعادل هیدروستاتیک، شامل تولید صوت، کمک به دریافت صوت و در برخی از ماهیان تنفس است. کیسه شنا به عنوان یک اندام کم‌چگال و پر از گاز در اکثر ماهیان استخوانی مشاهده می‌شود؛ البته در ماهیان فاقد کیسه شنا مکانیسم‌های دیگری برای حفظ شناوری توسعه یافته است که عبارتند از (1) استفاده از مقادیر زیادی ترکیبات کم‌چگال در بدن (مانند ذخیره چربی در کبد کوسه‌ماهیان)؛ (2) ایجاد حالت بالارونده به کمک باله‌هایی که از شکل و زاویه مناسب برخوردارند و همچنین قرار دادن سطوح بدن به شکل و زاویه مطلوب (ویژگی دم هتروسرک کوسه)؛ (3) کاهش بافت‌های سنگین مانند استخوان و عضله.

دنیای دریا در قاب تصویر: عقرب ماهی

منبع: لینک

محیط زیست دریایی ایران: ویژگی‌های محیطی و اکولوژیک خلیج فارس

بخش 1: مشخصات جغرافیایی خلیج فارس

خصوصیات ژئومورفولوژیک خلیج فارس آن را تبدیل به یک دریای نیمه‌بسته حاشیه‌ای کرده است که به واسطه تنگه هرمز به طور محدودی با آب‌های دریاهای آزاد ارتباط  دارد. شرایط اقلیمی خلیج فارس موجب آن می شود تا بیلان سالیانة آب در آن منفی باشد. طول خلیج فارس در حدود 990 کیلومتر است و حداکثر پهنای آن در عریض‌ترین قسمت 370 کیلومتر است. عمق متوسط خلیج فارس 36 متر گزارش گردیده است و مساحت تقریبی آن 239،000 کیلومتر مربع برآورد شده است.

دنیای دریا در قاب تصویر: شکم پایان

منبع: لینک

دنیای دریا در قاب تصویر: شقایق دریایی

منبع: لینک

سرآغاز سخن

سال‌ها است که از تاسیس رشته زیست‌شناسی دریا در دانشگاه‌های کشور می‌گذرد، در این سال‌ها افزایش چشمگیری در تعداد دانشگاه‌های پذیرنده دانشجو در این رشته به وجود آمده است. دانشگاه‌های دولتی و غیردولتی هر ساله دانشجویان زیادی در گرایش‌های مختلف رشته زیست‌شناسی دریا و البته در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری پذیرش می‌کنند. رشته زیست‌شناسی دریا در میان تمامی رشته‌ها و گرایش‌های دیگر حوزه علوم زیستی ویژگی‌های متمایزی دارد که ما را بر آن داشت تا با راه‌اندازی این سایت به‌طور اختصاصی اقدام به انتشار محتوای علمی و ارائه خدمات مختلف آموزشی، پژوهشی و مشاوره‌ای نماییم، تا بدین‌ترتیب مرجعی اختصاصی برای دانشجویان، دانش‌آموختگان و اعضای هیات علمی زیست‌شناسی دریا در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری و در گرایش‌های مختلف از جمله بیولوژی جانوران دریا، بوم‌شناسی دریا، آلودگی دریا، زیست‌فناوری دریا و غیره ایجاد گردد که پاسخگوی تمام نیازمندی‌های علمی آنها باشد.