اهمیت ریخت سنجی در تفکیک جمعیت های آبزیان دریایی
تنوع ریختشناختی ممکن است نتیجۀ انعطاف‌پذیری ریختی، سازگاری‌های منطقه‌ای، تغییرات خصوصیات اکولوژیکی، عوامل زیستی یا رابطۀ متقابل هر یک از این فرآیندها باشد. بنابراین، تکامل جمعیتها باعث ایجاد سازگاری آنها به شرایط زیستی در مناطق مختلف شده که این امر، خود میتواند دلیل به وجود آمدن اختلافات ریختشناختی و ژنتیکی بین جمعیتها و همچنین بین گونه‌های ماهیان باشد. ویژگیهای ریختی ماهیان نسبت به تغییرات ناشی از محیط حساسیت بالایی دارند از جمله عوامل تأثیرگذار بر ریخت میتواند به نوع بــستر، جـریان آب، پوشش گـیاهی، رقابـت، شـکار و میزان دسترسی به منابع غذایی اشاره کرد (Nicieza, 1995).
استفاده از ویژگیهای ریختشناختی به ویژه هنگامی مهم هستند که تفاوتها بیش از تمایز ژنتیکی، تحت تأثیر محیط میباشند. انزوای جغرافیایی جمعیتها، میتواند منجر به تفاوتهای ریختشناختی بین آنها شود. این تفاوت ریختشناختی پایهای را برای تمایز و اشتقاق جمعیتها فراهم میآورد (Bookstein, 1991). تفاوتهای ریختی در موجودات چنانچه بتواند به صورت یک عملکرد در نتیجۀ سازگاری تفسیر گردد، میتواند با اهمیت باشد. در اکوسیستم‌های آبی چنین سازگارهایی در نتیجۀ نیاز به سازش با نیروهای هیدرودینامیکی برای حفظ انرژی طی رفتارهای زیستی مرتبط است (Nacua et al.,2010).
به طور کلی تفاوتهای ریختشناختی میان جمعیتهای مختلف؛ مورد انتظار هستند، زیرا از لحاظ جغرافیایی مجزا بوده و ممکن است از اجداد متفاوتی منشأ یافته باشند. ماهیها به تغییرات محیطی بسیار حساس هستند و سریعاً خود را با تغییرات ریختشناختی مورد نیاز، تطبیق میدهند. کاملاً واضح است که ویژگیهای ریختشناختی میتواند انعطاف و تطابق پذیری بالایی را در پاسخ به شرایط محیطی مختلف همچون فراوانی غذا و دما، ایجاد کنند (Wimberger 1992).
منابع:
- Bookstein F.L. (1991). Morphometric tools for landmark data. Cambridge University Press, Cambridge, UK, pp. 435.
- Nacua, S. S., Dorado, E. L., Torres, M. A. J. and Demayo, C. G. (2010) Body shape variation between two populations of the white goby, Glossogbius giuris. Research Journal of Fisheries and Hydrobiology 5: 44-51.
- Nicieza A.G. 1995. Morphological variation between geographically disjunct populations of Atlantic salmon: the effects of ontogeny and habitat shift. Functional Ecology, 9: 448-456.
- Wimberger PH. 1992. Plasticity of fish body shape - the effects of diet, development, family and age in two species of Geophagus (Pisces: Cichlidae). Biol. J. Linn. Soc. 45: 197-218.
