معرفی رشته ها و گرایش های علوم زیستی دریایی، علوم محیطی دریایی و آبزیان در کنکور کارشناسی ارشد 1398

در آزمون کارشناسی ارشد سال 1398 گرایش ها و رشته های دریایی متنوعی در فهرست کدرشته ها دیده می شوند. در ادامه نگاهی داریم به این رشته و گرایش ه:

تهیه منابع موجود می‌توانید به این لینک مراجعه کنید.

گرایش های رشته زیست شناسی دریا

در آزمون کارشناسی ارشد که به تازگی ثبت نام آن آغاز شده است برای مجموعه زیست شناسی دریا با کدرشته 1216 چهار گرایش زیر برای کنکور توسط سازمان سنجش معرفی شده است.

• جانوران دریا
• آلودگی دریا
• بوم شناسی دریا
• گیاهان دریا

نکات آموزشی زیست شناسی دریا و شیلات: طبقه بندی آبها از نظر شوری

گردآوری: تیم تهیه محتوای سایت زیست شناسی دریا

روش‌های مختلفی برای طبقه‌بندی آب‌ها از نظر درجه شوری در منابع علمی ارائه شده است، که بر اساس غلظت نمک از اصطلاحات مختلفی نیز استفاده می‌کنند. اما به طور عمده آب‌ها را به 4 دسته کلی تقسیم می‌کنند که عبارتند از: آب‌های شیرین (Freshwater) با درجه شوری کمتر از 0.5 ppt، آب‌های لب‌شور یا شورمزه (Brackish water) با درجه شوری بین 0.5 تا 30 ppt، آب‌های شور (Saline water) با درجه شوری بین 30 تا 40 ppt، آب‌های خیلی‌شور (brine water).

در این میان آب‌های لب‌شور خود به چند گروه فرعی تقسیم‌بندی می‌شوند که عبارتند از: آب‌های الیگوهالین (Oligohaline) با شوری بین 0.5 تا 5 ppt، مزوهالین (Mesohaline) با شوری بین 5 تا 18 ppt، و پلی‌هالین (Polyhaline) با شوری بین 18 تا 30 ppt.

آب دریای خزر از نوع آب‌های لب‌شور محسوب می‌شود. در بخش‌های شمالی دریای خزر شوری بین 5 تا 10 ppt یا میلیگرم بر لیتر است و بنابراین از نوع مزوهالین محسوب می‌شود. هرچند برخی نواحی همچون مجاورت دلتای رود ولگا 2 تا 4 ppt است و از نوع الیگوهالین محسوب می‌شود. آب‌های خزر میانی نیز با شوری متوسط 12.7 از نوع مزوهالین محسوب می‌شوند. خزر جنوبی نیز با دارا بودن شوری متوسط 13 مزوهالین هستند. هرچند در سواحل ایرانی از غرب به شرق شوری اندکی افزایش می‌یابد. بالاترین شوری در دریای خزر در خلیج قره‌بوغاز مشاهده می‌شود که از نوع آب‌های خیلی شور است به طوری که شوری به 350-300 ppt و حتی بیشتر نیز می‌رسد.

از مثال‌های آب‌های پلی‌هالین، دریاچه آرال است که در پی کاهش آب و کوچک شدن مساحت از حالت الیگوهالین به حالت پلی‌هالین تغییر یافته است (ابتدا به 4 دریاچه کوچکتر تقسیم شد که تا سال 2009 دو مورد از آنها به کلی خشک شدند).

برای تهیه درسنامه بوم شناسی دریا (Marine Ecology) به لینک زیر مراجعه کنید:

 

 

این مطلب توسط تیم تهیه محتوای سایت http://marinebiology.blog.ir  تهیه و منتشر شده است. هرگونه استفاده از مطالب سایت http://marinebiology.blog.ir   بدون کسب اجازه و اطلاع مدیریت سایت مجاز نیست.

نکات آموزشی زیست شناسی دریا و شیلات: ساختار اتولیت های گوش ماهیان استخوانی

نکات آموزشی زیست شناسی دریا و شیلات

 

در گوش داخلی ماهیان استخوانی، ساختاری به نام لابیرنت غشایی متشکل از دو بخش قرار گرفته است. بخش فوقانی دارای سه مجرای نیم ‌دایره‌ای و یک اتاقک و بخش پایینی دارای دو اتاقک است. این سه اتاقک با اسامی اوتریکول (Utriculus)، ساکول (Sacculus) و لاگنا (Lagena) نامیده می‌شوند. درون هر یک از این حفره‌ها در هر طرف سر ماهی یک اتولیت وجود دارد.

 

بر همین اساس ماهیان استخوانی عالی دارای سه نوع اتولیت زوج می‌باشند که به ترتیب بر اساس حفره ای که در آن جای گرفته اند  لاپیلوس(Lappilus)، ساجیتا (Sagittae) و آستریکوس(Astericus) نامیده می شود.

منبع

Long, K., Stern, N., Williams, I. S., Kinsley, L., Wood, R., Sporcic, K., Smith, T., Fallon, S., Kokkonen, H., Moffat, I. and Grün, R. 2014. Fish otolith geochemistry, environmental conditions and human occupation at Lake Mungo, Australia. Quaternary Science Reviews, 88, 82-95.

این مطلب توسط تیم تهیه محتوای سایت http://marinebiology.blog.ir  تهیه و منتشر شده است. هرگونه استفاده از مطالب سایت  http://marinebiology.blog.ir بدون کسب اجازه و اطلاع مدیریت سایت مجاز نیست.

دنیای دریا در قاب تصویر: لاله وشان Crinoidea

لاوشان در شاخه خارپوستان طبقه بندی می شوند. تمامی گونه‌های لاوشان دریازی هستند

منبع تصویر: لینک

نکات آموزشی زیست شناسی دریا و شیلات: صفات ریخت شناسی ماهیان

 

 

نمایش شماتیک صفات مورفومتریک ماهیان؛ طول استاندارد (SL) ^[1]، طول سر (lCA) ^[2]، طول جلوی چشمی (prO) ^[3]، طول پشت چشمی (poO) ^[4]، قطر چشم (dO) ^[5]، ارتفاع بدن (aCO) ^[6]، طول ساقه دمی (lPC) ^[7]، ارتفاع ساقه دمی (aPC) ^[8]، حداقل ارتفاع بدن (minPC) ^[9]، طول جلوی باله پشتی (pD) ^[10]، طول جلوی باله شکمی (pV) ^[11]، طول جلوی باله مخرجی (pA) ^[12]، فاصله P-V (P-V) ^[13]، فاصله P-A (P-A) ^[14]، طول پایه باله پشتی (LD) ^[15]، طول پایه باله مخرجی (lA) ^[16]، طول باله سینه‌ای (lP) ^[17]، طول باله شکمی (lV) ^[18] (Petrtyl et al. 2014).

 

به بهانه روز ملی خلیج فارس: دانستنی های ویژه از خلیج فارس

برای پاسداری از میراث معنوی و فرهنگی خلیج‌فارس، 10 اردیبهشت هر سال به عنوان روز ملی خلیج‌فارس در تقویم رسمی کشور ما ایران رسمیت یافته است. در این راستا شورای عالی انقلاب فرهنگی در تیر ماه سال ۱۳۸۴ روز ۱۰ اردیبهشت ماه که مصادف با اخراج پرتقالی‌ها از تنگه هرمز است را روز ملی خلیج‌فارس نام نهاد. به همین دلیل برخی از ویژگی های زیستی خلیج فارس در این مطلب بحث خواهد شد و سعی بر این است تا به مرور زمان این مطلب را تکمیل نماییم.

دفترچه سوالات و کلید اولیه پاسخ نامه آزمون کارشناسی ارشد زیست شناسی دریا سال 1397

دفترچه سؤالات و کلید اولیه پاسخ نامه کنکور کنکور کارشناسی ارشد 1397

 

کدرشته 1216- زیست شناسی دریا

لینک مستقیم دفترچه سؤالات از سایت سازمان سنجش

کلید اولیه سئوالات

 

دریافت دفترچه سؤالات سایر رشته‌های مرتبط با علوم زیستی و علوم دریایی

اخبار و تازه های زیست شناسی دریایی: رباتهای زیردریایی هوشمند اکتشافات اعماق آب‌ها را متحول می‌کند

رباتهای زیر دریایی امروز کاربردهای زیادی در زیست شناسی دریایی و علوم دریایی دیگر و به‌ویژه در اکتشافات دریایی دارند. محققان اروپایی به دنبال طراحی این روباتها هستند تا در اکتشافات دریایی تحول بزرگی ایجاد کنند. این طرح «فناوری سونار زیر آب با قابلیت تغییر مقیاس گسترده» نام دارد.

سیستمی که محققان اروپایی این طرح بکار می برند، شامل انبوه روبات های پیچیده مجهز به هیدروفون و حسگر است که زیر آب کار می کنند و می توانند به صورت انبوه مرتبط به هم کار و با فناوری سونار کف دریا را بررسی کنند.

دنیای دریا در قاب تصویر: عقرب ماهی

منبع: لینک

محیط زیست دریایی ایران: ویژگی‌های محیطی و اکولوژیک خلیج فارس

بخش 1: مشخصات جغرافیایی خلیج فارس

خصوصیات ژئومورفولوژیک خلیج فارس آن را تبدیل به یک دریای نیمه‌بسته حاشیه‌ای کرده است که به واسطه تنگه هرمز به طور محدودی با آب‌های دریاهای آزاد ارتباط  دارد. شرایط اقلیمی خلیج فارس موجب آن می شود تا بیلان سالیانة آب در آن منفی باشد. طول خلیج فارس در حدود 990 کیلومتر است و حداکثر پهنای آن در عریض‌ترین قسمت 370 کیلومتر است. عمق متوسط خلیج فارس 36 متر گزارش گردیده است و مساحت تقریبی آن 239،000 کیلومتر مربع برآورد شده است.

دنیای دریا در قاب تصویر: شکم پایان

منبع: لینک

دنیای دریا در قاب تصویر: شقایق دریایی

منبع: لینک

دغدغه‌های دریایی: مادر طبیعت

به هر گوشه و کناری از زیست کره که بنگریم اثرات ناشی از فعالیت های بشری را بر آن می توان دید. افزایش سطح گازهای گلخانه‌ای، تغییر اقلیم و گرمایش جهانی و آلودگی ها در مقیاس های جهانی دستاورد تمدن‌های چند هزار ساله بشر هستند که سیمای زنده کره زمین یا بیوسفر را که قدمتی چند میلیارد ساله دارد، دستخوش تغییر کرده است، آن هم طی چند هزار سال! بدتر آنکه چند صد سال اخیر بسیار فاجعه بارتر بوده است.

شناسایی نوع جدیدی از محیط های طبیعی مصبی در رودخانه مُند- خلیج فارس

 در چارچوب یک طرح پژوهشی با عنوان پایش خط ساحلی خلیج فارس- منطقه ­ی ویژه­ ی اقتصادی پارس شمالی نوع جدیدی از محیط­های طبیعی مصبی شناسایی و معرفی شد و پس از آن در قالب مقاله ای در مجله علمی «Estuarine Coastal and Shelf Science» به چاپ رسید.

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی، مطالعات انجام شده به توصیف فیزیکی این پدیده نادر مصبی تحت عنوان «مصب لنزی آب شیرین ‏Freshwater Lens Estuary‏» پرداخته است؛ ضمن این که این پدیده نادر برای اولین بار در مصب ‏رود مُند در ساحل شمالی خلیج فارس- استان بوشهر مشاهده و گزارش شد. ‏طبق تعریف،  مصب بخش آخر یک رودخانه منتهی به دریا است که در آن آب شیرین رودخانه با آب شور دریا آمیخته می ­شود و در طول رودخانه تا جایی که اثرات جزر و مد دریا دیده می­ شود، امتداد می ­یابد.

تهدید نسل ماهیان سفید دریای خزر در فصل تخم ریزی در رودخانه ها

هر سال از اوایل اسفندماه تا اواخر فروردین، ماهیان سفید ماده برای تخمریزی  وارد رودخانه ها می شوند و پس ز تخم ریزی در لابه لای سنگ های رودخانه مجددا به دریا بازمی گردد و بچه ماهی ها نیز پس از بیرون آمدن از تخم ها مسیر رودخانه را در پیش گرفته و وارد دریا می شوند.

در چند سال اخیر درست در همین بازه زمانی گروهی از صیادان غیرمجاز با نصب تور در دهانه رودخانه ها ماهیان سفید ماده را که قصد وارد شدن به رودخانه را دارند صید می کنند. تورها در ردیف های متعدد و با ابعاد مختلف تعبیه می شوند. تعداد و شیوه نصب این تورها در زیر آب به نحوی است که هیچ ماهی سفیدی قادر به عبور از بین دامها و ورود به رودخانه نخواهد بود.

با این اقدام صیادان  تولید مثل طبیعی ماهی سفید در دریای خزر دچار اختلال شده و  یکی از دلایل کاهش تعداد ماهی سفید طی سال های اخیر در این دریا است.

 

مطلب کامل در: http://www.iew.ir/1397/01/19/58964

اخبار و تاره ها زیست شناسی دریایی: انتشار فهرست مرجع گونه های شناخته شده پلانکتون

پلانکتون ها ممکن است با چشم غیر مسلح دیده نشوند، اما منبع غذا، سوخت و اکسیژن مورد نیاز ما هستند. مرکز ملی تحقیقات علمی فرانسه اخیرا یک مجموعه مرجع از فهرست هزاران گونه پلانکتون موجود در دریاها را منتشر کرده است.

این مجموعه مرجع، حاوی دویست و پنجاه هزار گونه پلانکتون است. دانشمندان معتقدند تنوع پلانکتونها ممکن است تا یک میلیون گونه هم برسد برخی از آنها دارای سلول عصبی و برخی دارای قلب هستند

سرآغاز سخن

سال‌ها است که از تاسیس رشته زیست‌شناسی دریا در دانشگاه‌های کشور می‌گذرد، در این سال‌ها افزایش چشمگیری در تعداد دانشگاه‌های پذیرنده دانشجو در این رشته به وجود آمده است. دانشگاه‌های دولتی و غیردولتی هر ساله دانشجویان زیادی در گرایش‌های مختلف رشته زیست‌شناسی دریا و البته در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری پذیرش می‌کنند. رشته زیست‌شناسی دریا در میان تمامی رشته‌ها و گرایش‌های دیگر حوزه علوم زیستی ویژگی‌های متمایزی دارد که ما را بر آن داشت تا با راه‌اندازی این سایت به‌طور اختصاصی اقدام به انتشار محتوای علمی و ارائه خدمات مختلف آموزشی، پژوهشی و مشاوره‌ای نماییم، تا بدین‌ترتیب مرجعی اختصاصی برای دانشجویان، دانش‌آموختگان و اعضای هیات علمی زیست‌شناسی دریا در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری و در گرایش‌های مختلف از جمله بیولوژی جانوران دریا، بوم‌شناسی دریا، آلودگی دریا، زیست‌فناوری دریا و غیره ایجاد گردد که پاسخگوی تمام نیازمندی‌های علمی آنها باشد.

چالش اشتغال برای دانشجویان و دانش آموختگان زیست شناسی دریا

زیست‌شناسی از رشته‌های علمی برتر در سطح جهان است و به‌طور طبیعی مشاغل مرتبط با علوم زیستی جایگاه ویژه‌ای در بسیاری از کشورهای جهان دارند. این ادعا به‌سادگی و با اندکی جستجو در دنیای اینترنت قابل درک است. با این وجود، متاسفانه در کشور ایران، به‌طور کلی بازار کار رشته‌ها و گرایش‌های علوم پایه و به‌طور خاص علوم زیستی به جایگاه شایسته‌ای دست نیافته است. شاید کمتر کسی را بتوان یافت که اگر از وی پرسیده شود که چه شغلی دارد؛ در پاسخ بگوید من زیست‌شناس هستم. یا به‌عنوان مثال بگوید من اکولوژیست هستم. در واقع دانش‌آموختگان گرایش‌های مختلف رشته زیست‌شناسی معمولا تحت عنوان‌های دیگری در مشاغل مرتبط و غیرمرتبط با رشته خود به اشتغال می‌پردازند. ماهیت رشته زیست‌شناسی که بیشتر جنبه نظری دارد نیز بر مساله اشتغال دانش‌آموختگان این رشته اثرگذار بوده است.